Grajcarek

Źródła Grajcareka uznawane są za położone na Białej Wodzie, które znajdują się na imponującej wysokości około 950 m n.p.m. Powierzchnia zlewni tego potoku wynosi 85,5 km², a jego długość od źródeł do ujścia wynosi około 15 km z średnim spadkiem wynoszącym 3,5%. Grajcarek płynie w ogólnym kierunku ze wschodu na zachód, a jego koryto tworzy granicę pomiędzy Pieninami a Beskidem Sądeckim.

Wśród większych lewobrzeżnych dopływów Grajcarka można wymienić: Skalski Potok, Kamionka (która wypływa z Wąwozu Homole), Krupianka, Czerszla, Pałkowski Potok, oraz Klimentowski Potok. Z kolei prawobrzeżne dopływy to: Stary Potok, Sielski Potok, Szlachtowski Potok, Sopotnicki Potok, oraz Skotnicki Potok.

Dno Grajcarka jest kamieniste, co przyczynia się do naturalnego charakteru rzeki, a także obfitości ryb w górnej części jej biegu. Podczas deszczowych dni, potok potrafi przybierać na sile, stając się stosunkowo niebezpieczny. W większości swych odcinków zachowuje naturalne koryto, jednak istnieją także uregulowane fragmenty, w tym niewielki odcinek w obrębie Jaworek oraz sztucznie przekształcony odcinek w Szczawnicy. Przy niektórych miejscach woda płynie w ciasnym, głębokim betonowym korycie.

Miejscowa społeczność często nazywała ten potok Szczawnickim Potokiem, Ruskim Potokiem lub Ruską Wodą. Jak pisze Walery Eljasz: „Potok przez Szczawnicę płynący od wschodu na zachód zwie się Ruską Wodą, bo poczyna się wśród osad ruskich.” Przypomnienie o osadnikach ruskojęzycznych, którzy w przeszłości zamieszkiwali tereny wokół rzeki, sprawia, że Grajcarek staje się nie tylko tematem przyrodniczym, ale także kulturowym. Nazwę Grajcarek nadali mu turyści oraz kuracjusze odwiedzający Szczawnicę, i to pod koniec XIX wieku, co było związane z ich tradycją wrzucania drobnych monet do wód rzeki, znanych jako grajcary.